Dữ liệu cá nhân được hiểu là thông tin dưới dạng ký hiệu, chữ viết, chữ số, hình ảnh, âm thanh hoặc dạng tương tự trên môi trường điện tử gắn liền với một con người cụ thể hoặc giúp xác định một người cụ thể. Dữ liệu cá nhân bao gồm dữ liệu cá nhân cơ bản và dữ liệu cá nhân nhạy cảm. Dữ liệu cá nhân cơ bản gồm họ và tên, ngày tháng năm sinh, giới tính, nơi sinh, quốc tịch, hình ảnh cá nhân, số điện thoại, số CMND, số tài khoản, số định danh cá nhân, biển số xe, mã số thuế,...

(1) Biện pháp bảo vệ dữ liệu cá nhân

Theo Nghị định 13/2023/NĐ-CP quy định các biện pháp bảo vệ dữ liệu cá nhân bao gồm:

- Biện pháp quản lý do tổ chức, cá nhân có liên quan tới xử lý dữ liệu cá nhân thực hiện; 

- Biện pháp kỹ thuật do tổ chức, cá nhân có liên quan tới xử lý dữ liệu cá nhân thực hiện; 

- Biện pháp do cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền thực hiện theo quy định của Nghị định này và pháp luật có liên quan; 

- Biện pháp điều tra, tố tụng do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thực hiện; 

- Các biện pháp khác theo quy định của pháp luật.

(2) Những hành vi bị nghiêm cấm trong bảo vệ dữ liệu cá nhân

Chính phủ cũng đã ban hành một số hành vi bị nghiêm cấm trong Nghị định 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân. 

Các hành vi này bao gồm việc xử lý dữ liệu cá nhân trái quy định pháp luật, xử lý dữ liệu cá nhân để tạo ra thông tin, dữ liệu nhằm chống lại Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. 

Ngoài ra, hành vi xử lý dữ liệu cá nhân để tạo ra thông tin, dữ liệu gây ảnh hưởng tới an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân khác cũng bị nghiêm cấm. 

Đáng chú ý tại Nghị định, việc xử lý dữ liệu cá nhân phải thông báo và nhận được sự đồng ý của chủ thể dữ liệu. Chủ thể dữ liệu cũng được yêu cầu bên kiểm soát dữ liệu cung cấp cho bản thân hoặc chỉnh sửa, xóa dữ liệu cá nhân của mình. 

(3) Quyền sử dụng dữ liệu cá nhân của chủ thể

Cơ quan nhà nước có quyền sử dụng dữ liệu cá nhân trong trường hợp khẩn cấp

Trong trường hợp khẩn cấp, để bảo vệ tính mạng, sức khỏe của chủ thể dữ liệu hoặc người khác, và các trường hợp khẩn cấp về an ninh, quốc phòng, dịch bệnh, thảm họa,... bên kiểm soát dữ liệu và cơ quan nhà nước có thẩm quyền có thể xử lý dữ liệu cá nhân mà không cần sự đồng ý của chủ thể dữ liệu. 

Cơ quan, tổ chức có thẩm quyền cũng được ghi âm, ghi hình và xử lý dữ liệu cá nhân thu được từ hoạt động này tại nơi công cộng với mục đích bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân mà không cần sự đồng ý của chủ thể dữ liệu.

Đối với trẻ em

Với dữ liệu cá nhân của trẻ em, việc xử lý các dữ liệu này phải có sự đồng ý của trẻ em trong trường hợp trẻ từ 7 tuổi trở lên và có sự đồng ý của cha, mẹ hoặc người giám hộ, trừ một số trường hợp đặc biệt. 

Đối với hoạt động tiếp thị, quảng cáo

Tổ chức, cá nhân chỉ được sử dụng dữ liệu cá nhân của khách hàng được thu thập qua hoạt động kinh doanh của mình khi có sự đồng ý của chủ thể dữ liệu. 

Việc xử lý dữ liệu cá nhân của khách hàng để kinh doanh tiếp thị, giới thiệu sản phẩm phải được sự đồng ý của khách hàng, trên cơ sở biết rõ nội dung, phương thức, tần suất giới thiệu sản phẩm. 

Nghị định cũng quy định rõ, tổ chức, cá nhân liên quan tới xử lý dữ liệu phải áp dụng các biện pháp bảo vệ để ngăn chặn tình trạng thu thập dữ liệu trái phép từ hệ thống, dịch vụ của mình. Việc thiết lập các phần mềm, biện pháp kỹ thuật hoặc tổ chức thu thập, chuyển giao, mua, bán dữ liệu cá nhân khi không có sự đồng ý của chủ thể dữ liệu là vi phạm pháp luật. 

Cơ quan chuyên trách bảo vệ dữ liệu cá nhân

Theo Nghị định 13/2023/NĐ-CP, cơ quan chuyên trách bảo vệ dữ liệu cá nhân là Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an), có trách nhiệm giúp Bộ Công an thực hiện quản lý Nhà nước về bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Cổng thông tin quốc gia về bảo vệ dữ liệu cá nhân cung cấp thông tin về chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về bảo vệ dữ liệu cá nhân; 

Đồng thời, tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân; cập nhật thông tin, tình hình bảo vệ dữ liệu cá nhân; tiếp nhận thông tin, hồ sơ, dữ liệu về hoạt động bảo vệ dữ liệu cá nhân qua không gian mạng; cung cấp thông tin về kết quả đánh giá công tác bảo vệ dữ liệu cá nhân của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.'

Bên cạnh đó, Cổng thông tin quốc gia về bảo vệ dữ liệu cá nhân tiếp nhận thông báo vi phạm quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân; cảnh báo, phối hợp cảnh báo về nguy cơ, hành vi xâm phạm dữ liệu cá nhân theo quy định của pháp luật; xử lý vi phạm về bảo vệ dữ liệu cá nhân theo quy định của pháp luật; thực hiện hoạt động khác theo quy định của pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Ngoài ra, Nghị định 13/2023/NĐ-CP cũng quy định rõ điều kiện, quyền và nghĩa vụ của chủ thể dữ liệu, cùng với đó là trách nhiệm của các cơ quan, chủ thể, cá nhân trong việc bảo vệ dữ liệu cá nhân.